Moždani udar ( MU )   je stanje akutnog poremećaja moždane cirkulacije sa prolaznom ili trajnom moždanom disfunkcijom. Osnovna podjela je na ishemični, zbog okluzije trombom ili embolusom (75-80% ) i hemoragični:  intracerebralna ili subarahnoidalna  hemoragija  20-25%.

Epidemiologija:

–  MU je treći uzrok smrti u svijetu, 60% preživjelih je depresivno, 30% preživjelih je dementno. Nosi značajne emocionalne, socijalne i ekonomske posljedice po bolesnika, porodicu i cijelo društvo.

60 000$- 230 000$ su troškovi liječenja, rehabilitacije i izgubljenog posla u SAD.

U ispitivanju bolesnika sa AIMU potrebno je sprovesti dijagnostički postupak koji treba da da odgovor na sljedeća pitanja:

• Da li se kod bolesnika radi o vaskularnoj bolesti mozga (AMU ili TIA)?

• Da li se radi o ishemijskoj ili hemoragijskoj bolesti?

• Da li je bolesnik u indikacionom području za primjenu fibrinolitičke terapije?

• Da li su kod bolesnika prisutne druge neurološke ili somatske komplikacije koje mogu uticati na terapijski pristup?

Trombolitička terapija

Cilj trombolize: liza tromba i otvaranje zatvorenog krvnog suda, ponovno obezbjedjivanje protoka krvi,  ali postoji ograničeno vrijeme primjene, odlaganje primjene značajno smanjuje efikasnost. Postoji rizik od hemoragijskih komplikacija.

Registracija lijeka

Primjena lijeka: primjena rTPA, alteplaze (Actylise)   u dozi 0,9mg/kg u i.v. infuziji, ukoliko je moguće što ranije, unutar 3-4,5 sata od pojave simptoma akutnog ishemičnog moždanog udara.

Neželjeni efekti :

Najčešći i najopasniji neželjeni efekat je krvarenje: površinsko ili unutrašnje, može biti fatalno, zatim alergijske reakcije na lijek, češće kod pacijenata koji istovremeno uzimaju ACE inhibitore.

Očekivane komplikacije su učestalije sa odmicanjem vremena od momenta pojave simptoma:

– simptomatska ICH oko 5,7%

– fatalna ICH oko 2,3%

– Quinke-ov edem u oko 0,7%

– nesignifikantna sistemska krvarenja 11,3%

NIHHS  skor je skala za kvantifikovanje neurološkog deficita kod moždanog udara:  vrijednosti mogu biti od 0-40. Kandidati za trombolizu su od 4-24

Jedinica za moždani udar

Bolnička jedinica u kojoj se liječe bolesnici sa AMU u kojoj radi specijalno obučeno osoblje, a pristup svakom bolesniku je timski i multidisciplinaran: propisane brojne organizacione  okolnosti, funkcioniše po propisanom protokolu.

Prognoza:  30% veća šansa da poslije 3 mjeseca bude bez deficita,  1 od 18 tromboliziranih pacijenata doživi moždano krvarenje, ali samo 1 od 33 fatalno, davanje alteplaze ne povećava ukupnu smrtnost

Očekivani ishod

Nakon tri meseca 50-60% pacijenata liječenih trombolitičkom terapijom su  bez ikakvih simptoma i ograničenja ili bez značajne nesposobnost uprkos simptomima

Jedinica za moždani udar, smještena u prostoru Odjeljenja za neurologiju, JZU Bijeljina,  podrazumijeva dvije do četiri bolesničke postelje u kojima se zbrinjavaju bolesnici sa akutnim ishemijskim moždanim udarima  prema najsavremenijim dijagnostičkim i terapijskim protokolima za ovu bolest.

Osoblje koje radi u Jedinici za moždani udar je prošlo potrebnu edukaciju. Zahvaljujući novom menadžmentu, na čelu sa prof. dr Zlatkom Maksimovićem, obezbijeđena je dodatna edukacija iz EEG-a neurološkom timu/doktor i tehničar/, što će omogućiti poboljšanje liječenja bolesnika sa moždanim udarom S obzirom na to da kod pacijenata sa moždanim udarom dolazi vrlo često do poremećaja moždane funkcije (demencija, epilepsija i drugi tipovi encefalopatije), te radi boljeg praćenja i prepoznavanja određenih simptoma, pomaže nam elektroencefalografija /EEG/. Jedinicu za moždani udar prati savremena  dijagnostika. Prije nekoliko mjeseci smo poboljšali opremu i sa savremenim krevetima namijenjenim za liječenje teško oboljelih pacijenata. Pristup svakom bolesniku je timski i multidisciplinaran. Podrazumijeva  praćenje  svih važnih funkcija u prvih 24-48 sati od moždanog udara.

Neophodno je zadovoljenje određenih organizacionih okolnosti: dvadesetčetvero časovno prisustvo neurologa, angažman neuroradiologa, kardiologa, po potrebi neurohirurga; mogućnost laboratorijske  kontrole krvi tokom 24 časa; mogućnost CT pregleda; dopler ultrasonografije tokom 24 časa; obezbijeđeno prisustvo fizijatra i fizioterapeuta, koji započinju ranu fizikalnu terapiju od samog početka bolesti. Potrebno je da svi bolesnici budu na kontinuiranom monitoringu ( disanje, EKG, arterijski pritisak, tjelesna temperatura, oksigenacija  krvi ).

Protokol za funkcionisanje Jedinice za moždani udar podrazumijeva kliničko ispitivanje bolesnika, CT pregled, ranu primjenu trombolitičke i ostale medikamentozne terapije, ranu fizikalnu terapiju, prevenciju komplikacija, liječenje hipoksije, hiperglikemije, febrilnog stanja, dehidratacije, nastavak fizikalne terapije i pravljenje plana za dalje liječenje nakon otpusta iz bolnice.

dr Goran Maksimović, načelnik Odjeljenja za neurologiju

Najnovije vijesti

Vidi sve

SVJETSKA SEDMICA SVJESNOSTI O RACIONALNOJ UPOTREBI ANTIBIOTIKA 18 – 24. NOVEMBRA Antimikrobna rezistencija: Prijetnja koju možemo zaustaviti zajedno

БИЈЕЉИНСКА БОЛНИЦА ПРОСЛАВИЛА КРСНУ СЛАВУ „СВЕТЕ ВРАЧЕВЕ“: Представљени будући планови

Превентивни прегледи поводом 14. новембра, Свјетског дана борбе против дијабетеса